Co to integracja sensoryczna?
„Integracja sensoryczna to skomplikowany proces neurobiologiczny obejmujący rejestracje, przewodzenie i opracowywanie informacji zawartych w bodźcach sensorycznych, tak by mogły być użyte w celowym działaniu.”1 Proces ten determinuje prawidłowe funkcjonowanie m.in. narządu ruchu, koordynacji, emocji, percepcji, uwagi oraz uczenia się. Bazuje na integracji i zapamiętywaniu informacji sensorycznych docierających do układu nerwowego. Zmysły dzięki receptorom wzrokowym, słuchowym, przedsionkowym, dotykowym, proprioceptywnym, węchowym i smakowym dostarczają informacji o fizycznej kondycji naszego ciała, oraz o tym co dzieje się dookoła. Mózg pełni rolę „organizatora” tych informacji lokalizując je, rozpoznając, segregując i integrując. Procesy integracji sensorycznej dokonują się na różnych poziomach OUN, jednak szczególnie podkreśla się rolę ośrodków podkorowych.
Założenia SI odwołują się do neurologii, psychologii i pedagogiki. Jednymi z głównych założeń integracji sensorycznej są:
- bazowanie na plastyczności neuronalnej – zdolność mózgu do zmian i modyfikacji, możliwość zmian w UN pod wpływem kontrolowanej stymulacji systemów sensorycznych,
- sekwencyjny rozwój integracji sensorycznej – złożone zachowania rozwijają się bazując na podstawowych, wcześniej wykształconych,
- integralność systemu nerwowego – działanie ośrodków korowych zależne jest od prawidłowo funkcjonujących struktur podkorowych mózgu, w których dokonują się główne procesy sensoryczne ,
- reakcje adaptacyjne – pojawiają się w oparciu o doświadczenia sensoryczno – motoryczne i prowadzą do rozwoju neuronalnego pamięci „czucia ruchu”, reakcje adaptacyjne wpływają na rozwój SI i poprawiają organizację neuronalną,
- wewnętrzny popęd sensoryczny – dążenie do właściwych bodźców sensorycznych, wg Ayres zwłaszcza w obszarze propriocepcji, dotyku i układu przedsionkowego. Dążenie to wyrażone jest poprzez codzienne działania dziecka, np eksplorację placów zabaw lub unikanie określonych doświadczeń sensorycznych.
Opracowała mgr Anna Derlatka
Źródło: 1. Z. Przyrowski, Kwestionariusz rozwoju sensomotorycznego”, Warszawa 2014.