Dzieci z ciąży bliźniaczej często nabywają system językowy zgodnie z normą rozwojową. Niekiedy jednak ciąża mnoga wiąże się z opóźnieniem rozwoju mowy. Przyczyn opóźnienia rozwoju mowy u bliźniąt może być kilka. Czynnikami które mogą na nie wpływać są: wcześniactwo lub hipotrofia, które częściej obserwuje się w przypadku ciąży mnogich. Warunki do rozwoju mowy dzieci z ciąży mnogiej są dość specyficzne. Ciągła obecność brata lub siostry prowokuje dzieci we wczesnym okresie życia do posługiwania się swoistym sposobem komunikowania. Szczególnie kiedy przebywają tylko we własnym towarzystwie.
Bliźnięta tworzą własny język, którego nie rozumie nikt poza nimi, często nawet rodzice. Jest to język
o bardzo prostej strukturze, niewykształcony, powiązany z wieloma gestami i mimiką. Zauważa się go
u ok. 40% bliźniąt. Stwierdzono, że „tajemna mowa” występuje częściej u bliźniąt jednojajowych,
a zwłaszcza u chłopców.

Bliźnięta w kontaktach między sobą są pewniejsze i bardziej spontaniczne,
a brat lub siostra o wiele lepiej ich rozumieją, niż osoby dorosłe. Rozwój mowy u bliźniąt jednojajowych przebiega bardzo podobnie. Jeśli wychowują się razem, zasób i treść słownictwa bywają niemal identyczne. Bliźnięta często nie odczuwają potrzeby komunikowania się z otoczeniem, zwłaszcza gdy rodzic zaczyna domyślać się znaczeń pojedynczych dźwięków, czy gestów – dziecko traci motywację do mówienia. Opóźnienie wynikające z posiadania własnego systemu komunikowania się najczęściej wyrównuje się
i dzieci posługują się mową na poziomie swoich rówieśników. Tajemny język najczęściej zanika w momencie wzmożonych kontaktów z innymi dziećmi i dorosłymi. Wtedy bowiem komunikacja z otoczeniem staje się niezbędna, nasila się też stymulacja ze strony środowiska (przedszkole). Jedna z teorii próbująca wyjaśnić patomechanizm powstawania tajemnego języka bliźniąt wskazuje na tworzenie go z powodu małej ilości bodźców językowych, otrzymywanych od rodziców. Podwójni rodzice, przytłoczeni nadmiarem obowiązków po pojawieniu się dwójki dzieci na raz, mają znacznie mniej czasu na rozmowy z nimi, czytanie książek, recytowanie wierszyków czy śpiewanie piosenek. Dlatego też bliźnięta zamykają się
w swoim światku i rozwijają jedynie własny sposób komunikowania się. Inna teoria wskazuje na pojawianie się bliźniaczego języka w celu wyrażania uczuć wobec siebie. Nawet jeśli jeszcze pozornie się nie zauważają, porozumiewają się dotykiem, gestami i mimiką. Później dochodzą proste dźwięki, zrozumiałe bo wielokrotnie powtarzane – dla brata lub siostry. Powodem ku temu ma być wspomniana już mniejsza ilość bodźców językowych ze strony rodziców. Pewną rolę odgrywać może fakt, iż do bliźniąt rodzice  rzadziej zwracają się w liczbie pojedynczej. Rodzice bliźniąt nie podwajają ilości słów kierowanych do dzieci, w związku z czym bliźnięta muszą słowa rodziców „dzielić” między siebie. Obydwoje mogą zareagować lub odpowiedzieć na pytania. Jeśli jedno z bliźniąt nic nie mówi, odzywa się drugie. Jest to podstawowa różnica w porównaniu z rodzinami „pojedynczymi”, gdzie rodzice tak długo powtarzają daną kwestię, aż dziecko na nią zareaguje. Bliźnięta natomiast często nie zdążą udzielić odpowiedzi. Wtedy dochodzi do rywalizacji – w związku z czym odpowiedzi są krótsze, często przerywane.

Opracowała neurologopeda

mgr Anna Derlatka

Literatura

Tkacz J., „Bliźnięta – poradnik dla rodziców”, Kraków 2010.

http://www.pielegnacja-niemowlat-z-ciaz-mnogich/rozwoj-psychoruchowy-blizniat.html